Τετάρτη 24 Μαρτίου 2010

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ




Α. ΤΙΤΛΟΣ:«Θερμοπύλες», Κ. Π. Καβάφη

Β. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ:
ΔΙΔΑΣΚΩΝ:
ΤΑΞΗ:Β΄ Γυμνασίου
ΜΑΘΗΤΕΣ: 24
ΟΜΑΔΕΣ: 6Χ4 μαθητές
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 4 ώρες
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΥΡΟΣ: Ν. Ε. Λογοτεχνία-Γραμματολογία, Ιστορία, Πληροφορική, Εικαστικά
ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Απαιτείται εργαστήριο υπολογιστών, μέτριος βαθμός εξοικείωσης με τους υπολογιστές, την πληκτρολόγηση και την πλοήγηση στο διαδίκτυο.



Γ. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ – ΙΔΕΑ ΣΕΝΑΡΙΟΥ:
Σκοπός του σεναρίου η επαφή των παιδιών της Β΄ Γυμνασίου με το ποιητικό έργο του αλεξανδρινού ποιητή Κ.Π. Καβάφη και ειδικά με ένα από τα ποιήματά του που ανήκουν στα λεγόμενα «ιστορικά» ποιήματα. Με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών οι μαθητές θα μπορέσουν να προσεγγίσουν ως ένα βαθμό την ποιητική του Κ. Π. Καβάφη μέσα από την επιλεκτική πλοήγηση στο διαδίκτυο, να συλλέξουν πληροφορίες για τη ζωή του, την εποχή του και το έργο του, την γλώσσα και τη θεματολογία, τα λογοτεχνικά ρεύματα που τον επηρέασαν στη γραφή του, τις ιδιαίτερες κρίσεις και απόψεις για την ποιητική του από κριτικούς και λογοτέχνες συγχρόνων του, καθώς και μεταγενέστερων, φωτογραφικό και ηχητικό υλικό, βιβλιογραφία. Παράλληλα και διαθεματικά οι μαθητές με το λογισμικό ιστορίας έχουν πρόσβαση στο ιστορικό γεγονός που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον ποιητή.Δ. ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΥΛΙΚΑ –ΜΕΣΑ:
Τετράδιο σημειώσεων
Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο
Επεξεργαστής κειμένου
Φυλλομετρητής
Σχολικό εγχειρίδιο
Λογισμικό ιστορίας (Περιπλάνηση στο Χρόνο - Χώρο, Α΄ - Γ΄ Γυμνασίου)

Ε. ΣΤΟΧΟΙ:
ΓΝΩΣΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
Αρχικά θα πρέπει οι μαθητές να είναι γνώστες του ιστορικού γεγονότος που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον ποιητή. Για αυτό θα ανατρέξουν στο λογισμικό ιστορίας (Περιπλάνηση στο Χρόνο – Χώρο, Α΄ – Γ΄ Γυμνασίου) που θα πρέπει να είναι εγκατεστημένο στους υπολογιστές και στο σχετικό χάρτη της μάχης. Επίσης μπορούν να πληροφορηθούν σχετικά για τους Σπαρτιάτες, το Λεωνίδα, τους Μήδους, τους Πέρσες και τον Εφιάλτη
Να επισημανθούν στοιχεία της ποιητικής τεχνοτροπίας και γλώσσας του Καβάφη (χρήση της νέας ελληνικής, λόγιων λέξεων και λέξεων του ιδιώματος των Ελλήνων της Αλεξάνδρειας)
Η ποιητική του Κ.Π. Καβάφη και τα είδη που χωρίζεται: Φιλοσοφικά, Ιστορικά, Ηδονικά ή Αισθησιακά ποιήματα
Να επισημανθούν οι συμβολισμοί του ποιήματος (Θερμοπύλες, Εφιάλτης, Μήδοι)
Να αναζητήσουν στο ποίημα τις μετοχές της α΄ στροφής, να καταδείξουν που αναφέρονται και τι εξυπηρετούν
Να εκφράσουν την άποψή τους οι μαθητές για το θέμα - ιδέα του ποιήματος
Η άποψη μελετητών του έργου του
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
Μέθοδος: Συνεργατική - Διερευνητική - Μαθητοκεντρική. Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες κινούνται και εργάζονται με πνεύμα συνεργασίας και διαλεκτικής συντονισμένης προσπάθειας σε τομείς που αφορούν το πλαίσιο δράσης του σεναρίου αναπτύσσοντας διερευνητική και κριτική δραστηριότητα, αφού κάθε ομάδα θα έχει επιλεγμένη δράση. Οι μαθητές χωρίζονται σε έξι ομάδες των τεσσάρων μελών. Σε κάθε ομάδα έχει γίνει καταμερισμός των μελών της σε ρόλους όπως του χειριστή, του γραμματέα, του συντονιστή, ρόλοι οι οποίοι μπορούν να εναλλάσσονται, ανάλογα με την εξέλιξη της διαδικασίας. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται:
Συνεργασία στο πλαίσιο της ομάδας
Συνεργασία μεταξύ των ομάδων της τάξης
Διερευνητική και συνεργατική μάθηση
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ:
Πλοήγηση στον παγκόσμιο ιστό με συγκεκριμένο κριτήριο αναζήτησης κάθε ομάδας
Συλλογή-Αποτίμηση-Αξιοποίηση πληροφοριών για τον ποιητή και το έργο του
Χρησιμοποίηση του επεξεργαστή κειμένου για τις εργασίες τους

Ζ. ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ:
1η και 2η ώρα:
Οι μαθητές μεταβαίνουν στο εργαστήριο πληροφορικής χωρισμένοι από πριν σε ομάδες με διακριτούς ρόλους και δίνονται τα φύλλα εργασίας. Δουλεύοντας σε ομάδες καλούνται να πλοηγηθούν στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού (http://www.snhell.gr/) και να ανατρέξουν στα σχετικά με τον ποιητή Κ. Π. Καβάφη (βιογραφία:http://www.snhell.gr/archive/bio.asp?id=1,
εργογραφία: http://www.snhell.gr/archive/writer.asp?id=1).
Μέσω της αναζήτησης τίτλων στην ιστοσελίδα (http://www.snhell.gr/) οι μαθητές βρίσκουν το συγκεκριμένο ποίημα το οποίο και μελετούν. Θα αξιοποιηθεί και η ηχητική ανάγνωση του ποιήματος που παρέχεται στην ιστοσελίδα.
Οι μαθητές καλούνται παράλληλα να ανατρέξουν στο λογισμικό ιστορίας (Περιπλάνηση στο Χρόνο –Χώρο, Α΄ – Γ΄ Γυμνασίου) και στο σχετικό χάρτη με τη μάχη των Θερμοπυλών
Γίνεται μια πρώτη αποτίμηση των εννοιών τιμή και χρέος
3η και 4η ώρα:
Οι μαθητές στις ομάδες τους, αφού επισημάνουν τους συμβολισμούς του ποιήματος (Θερμοπύλες, Εφιάλτης, Μήδοι), στη συνέχεια επισημαίνουν τη χρησιμότητα των μετοχών της α΄ στροφής.
Οι μαθητές μέσα από την ομάδα τους εκφράζουν την άποψή τους για τους όρους τιμή και χρέος, το λόγο της θυσίας των πεσόντων στις Θερμοπύλες και με παραγωγή λόγου εκφράζονται για ποιο λόγο αρμόζει σε αυτούς περισσότερη τιμή, όπως αναφέρεται στη β΄ στροφή. Επίσης θα πρέπει να επισημάνουν και στο γεγονός ότι, αν και γνώριζαν οι πεσόντες τη μοίρα τους, εντούτοις έμειναν και πολέμησαν στη μάχη. Στο τέλος γίνεται παρουσίαση συγκεντρωτική και σύνθεση των απαντήσεων και της έρευνας των μαθητών.

Η. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ1η ΟΜΑΔΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1)
2)
3)
4)
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
Με βάση τα κύρια χαρακτηριστικά της ποίησης του Κ.Π. Καβάφη (στίχος, γλώσσα, λεξιλόγιο, ύφος και τα θέματα) να βρείτε στο ποίημα Θερμοπύλες κάποια από αυτά. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού (http://www.snhell.gr/) και συγκεκριμένα στα Καβαφολογικά υπάρχουν άρθρα με πηγές που μπορείτε να αξιοποιήσετε σχετικά με τη γλώσσα στην ποίηση του Καβάφη, όπως πχ.:
http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.asp?id=16, http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.aspid=19, http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.asp?id=11 http://latistor.blogspot.com/2010/03/blog-post_18.html
Οι απαντήσεις σας να δοθούν με ηλεκτρονική παραγωγή λόγου σε επεξεργαστή κειμένου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ2η ΟΜΑΔΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1)
2)
3)
4)
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
Να επισημάνετε τους συμβολισμούς του ποιήματος. Σχετικά με τα σύμβολα στην ποίηση του Καβάφη μπορείτε να επισκεφτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση http://latistor.blogspot.com/2010/03/blog-post_19.html.
Οι απαντήσεις σας να δοθούν με ηλεκτρονική παραγωγή λόγου σε επεξεργαστή κειμένου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ3η ΟΜΑΔΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1)
2)
3)
4)
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
Να επισημάνετε τις μετοχές και την ιδιαίτερη χρήση τους στην α΄ στροφή του ποιήματος. Ειδικά για τις μετοχές στο συγκεκριμένο ποίημα μπορείτε να μελετήσετε τη διδακτορική διατριβή της Ζωής Ι. Βογιάννου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/15162#page/160/mode/2up ειδικά τη σελίδα 161.
Οι απαντήσεις σας να δοθούν με ηλεκτρονική παραγωγή λόγου σε επεξεργαστή κειμένου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ4η ΟΜΑΔΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1)
2)
3)
4)
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
Να συλλέξετε πληροφορίες για τη ζωή και την κρίση άλλων λογοτεχνών σχετικά με τον Κ. Π. Καβάφη. Στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού (http://www.snhell.gr/) μπορείτε να αξιοποιήσετε στοιχεία αφού πλοηγηθείτε πατώντας την ένδειξη Αρχείο Καβάφη ή τα Καβαφολογικά με φωτογραφίες, απόψεις, μελέτες κ.α.
Επίσης μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: http://latistor.blogspot.com/2010/03/blog-post_922.html

Οι απαντήσεις σας να δοθούν με ηλεκτρονική παραγωγή λόγου σε επεξεργαστή κειμένου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ5η ΟΜΑΔΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1)
2)
3)
4)
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού(http://www.snell.gr/) να αναζητήσετε το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη Στα 200 π.Χ. και να επισημάνετε τις διαφοροποιήσεις με το ποίημα Θερμοπύλες, όσον αφορά το πνεύμα στις εποχής της κλασικής Ελλάδας και της Αλεξανδρινής εποχής, καθώς και τη θέση των Σπαρτιατών.
Χρήσιμο θα ήταν να επισκεφτείτε για τις απαντήσεις σας την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.asp?id=17. Σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο επισκεφτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού: http://www.ime.gr/chronos/gr/index.html και αναζητείστε την Κλασική περίοδο. Επίσης μπορείτε να πλοηγηθείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://el.wikipedia.org/wiki/Κλασσική_εποχή.

Οι απαντήσεις σας να δοθούν με ηλεκτρονική παραγωγή λόγου σε επεξεργαστή κειμένου

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
6η ΟΜΑΔΑ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1)
2)
3)
4)
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση του Σπουδαστηρίου Νέου Ελληνισμού (http://www.snell.gr/) να αναζητήσετε το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη Στα 200 π.Χ. και να επισημάνετε τις διαφοροποιήσεις με το ποίημα Θερμοπύλες, όσον αφορά το πνεύμα στις εποχής της κλασικής Ελλάδας και της Αλεξανδρινής εποχής, καθώς και τη θέση των Σπαρτιατών.
Χρήσιμο θα ήταν να επισκεφτείτε για τις απαντήσεις σας την ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.kavafis.gr/kavafology/articles/content.asp?id=17. Σχετικά με το ιστορικό πλαίσιο επισκεφτείτε την ηλεκτρονική διεύθυνση του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού: http://www.ime.gr/chronos/gr/index.html και αναζητείστε την Ελληνιστική περίοδο. Επίσης μπορείτε να πλοηγηθείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://el.wikipedia.org/wiki/Ελληνιστική_περίοδος.
Οι απαντήσεις σας να δοθούν με ηλεκτρονική παραγωγή λόγου σε επεξεργαστή κειμένου

Θ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ:
Αφού οι μαθητές ασχοληθούν με τα φύλλα εργασίας, στη συνέχεια παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους στην τάξη. Θα αξιολογηθούν οι μαθητές με βάση την επάρκεια στην ανεύρεση - συλλογή στοιχείων (Μονάδες 6), τη σύνταξη του κειμένου (Μονάδες 4), τον τρόπο παρουσίασης (Μονάδες 4), την ακρίβεια στις απαντήσεις τους (Μονάδες 6).